Pomoc de minimis jest to jeden z instrumentów wsparcia przedsiębiorstw w ramach funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Ponad połowa pomocy de minimis udzielonej polskim firmom, to jest ponad 3 miliardy złotych, pochodziła ze środków zagranicznych. W perspektywie finansowej na lata 2014-2020 w dalszym ciągu będzie się udzielać pomocy de minimis.
1 stycznia bieżącego roku weszło w życie rozporządzenie ogólne o pomocy de minimis (rozporządzenie Komisji UE nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis), które zastąpiło rozporządzenie Komisji UE nr 1998/2006. Podstawowe warunki dopuszczalności pomocy de minimis pozostają utrzymane, jednak nowa regulacja wprowadza parę istotnych zmian.
Zmiany w pomocy de minimis -poniżej podstawowe z nich.
Pierwszą zmianą o której warto wspomnieć jest dopuszczenie pomocy de minimis dla przedsiębiorstw w trudnej sytuacji. Zmiana ta, z perspektywy podmiotu udzielającego pomocy, likwiduje często czasochłonny obowiązek weryfikacji sytuacji finansowej podmiotu ubiegającego się o pomoc de minimis. Ponad to, nowa regulacja de minimis dopuszcza pomoc dla przedsiębiorstw z sektora węglowego.
Dotychczasowy próg 200 tysięcy euro w okresie trzech lat na jedno przedsiębiorstwo pozostaje utrzymany, zmianą zaś jest dopuszczenie tego pułapu dla podmiotów działających w sektorze transportu pasażerskiego. Próg 100 tysięcy euro w dalszym ciągu dotyczy podmiotów prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów. Co istotne, rozporządzenie 1407/2013 dopuszcza aby podmioty te korzystały z wyższych pułapów, jeśli przeznaczają one pomoc na inną działalność niż w zakresie transportu towarów. Warunkiem jest wprowadzenie mechanizmu rozdzielenia obu działalności lub wyodrębnienia kosztów. Podobne rozwiązanie wprowadzono w stosunku do podmiotów z sektora produkcji podstawowej produktów rolnych oraz rybactwa i akwakultury zasadniczo wykluczonych z korzystania z pomocy de minimis na zasadach ogólnych.
Nowa regulacja precyzuje zasady obliczania pułapów dla podmiotów powstałych w wyniku przejęcia lub połączenia – tu uwzględnia się całkowitą pomoc udzieloną przedsiębiorstwom, które zostały przejęte lub połączone. W przypadku podziału przedsiębiorstw, pomoc de minimis przypisuje się przedsiębiorstwu, które przejęło działalność wcześniej dofinansowaną de minimis lub, a jeśli nie jest możliwe wskazanie działalności na którą de minimis została wykorzystana, pomoc przypisuje się proporcjonalnie w odniesieniu do wartości księgowej kapitału podstawowego przedsiębiorstw na dzień wejścia w życie podziału.
Najważniejsza zmianą w zasadach udzielania pomocy de minimis jest prowadzenie pojęcia jednego przedsiębiorstwa.
Zmiana ta stanowi wdrożenie wykładni Europejskiego Trybuła Sprawiedliwości z wyroku z dnia 13.06.2002 r., sprawa C-382/99 w sprawie Królestwo Holandii p. Komisji (rec. s. I-5163). Oznacza ona, że pułap de minimis obliczany jest wspólnie dla podmiotów powiązanych pod względem formalnym lub faktycznym zdefiniowanych dla celów kontroli de minimis jako jedno przedsiębiorstwo. Termin ten obejmuje wszystkie jednostki gospodarcze powiązane co najmniej jednym z następujących stosunków:
a) jedna jednostka gospodarcza posiada w drugiej jednostce gospodarczej większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków;
b) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innej jednostki gospodarczej;
c) jedna jednostka gospodarcza ma prawo wywierać dominujący wpływ na inną jednostkę gospodarczą zgodnie z umową zawartą z tą jednostką lub postanowieniami w jej akcie założycielskim lub umowie spółki;
d) jedna jednostka gospodarcza, która jest akcjonariuszem lub wspólnikiem w innej jednostce gospodarczej lub jej członkiem, samodzielnie kontroluje, zgodnie z porozumieniem z innymi akcjonariuszami, wspólnikami lub członkami tej jednostki, większość praw głosu akcjonariuszy, wspólników lub członków tej jednostki.
Powiązania ta pośrednictwem innego lub kilku innych podmiotów gospodarczych są także uwzględniane. Nie bierze się pod uwagę powiązań za pośrednictwem organów publicznych.
Trudno w tej chwili oceniać dokładnie wpływ wprowadzenia pojęcia jednego przedsiębiorstwa na kontrolę de minimis, jednak można zaryzykować tezę, iż może ona spowodować dodatkowe obciążenia biurokratyczne zarówno dla podmiotów udzielających jak i ubiegających się o de minimis. Ponadto, interpretacja definicji można powodować znaczne trudności w przypadku faktycznego współdziałania przedsiębiorców na podstawie niesformalizowanego porozumienia.
autor: Marcin Sowa